Zijn er nog militaire visionairs die de beginselen van een moderne oorlogvoering kunnen schetsen? Wanneer pogingen om een dergelijk conflict te beschrijven aan een nadere bestudering worden onderworpen, blijkt te vaak dat het begrensd blijft tot een aanpassing van het oudere denkkader over gewapend geweld.
Die aanpassing concentreert zich op de uitvoering van traditionele gevechtsvormen met nieuwe technologieën. Dat doet ook de vraag rijzen of een toekomstig gewapend conflict wel voorspeld kan worden? Of krijgsmachten van huis uit de lenigheid moeten en kunnen bezitten te kunnen groeien in een lopende de strijd, om zich te kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden binnen en buiten gekozen en opgedrongen gevechtsruimtes. Om successen op het slagveld te kunnen behalen, maar wat moet worden verstaan onder succes; onder winst en verlies?
Een dure les
De vraag moet ook beantwoord worden of het einddoel van een gewapend conflict nog steeds vertaald moet worden in winst en verlies; in territoir en ten val brengen van een door de winnende tegenstander ongewenste politieke leiding van de andere partij; in het bereiken van en invullen van het eigen wensenpakket. Zonder enig compromis. Hoe dan ook, het is inmiddels duidelijk geworden dat Westerse politici geadviseerd en gefaciliteerd door hun militaire adviseurs sedert het uiteenvallen van de Sovjet-Unie en implosie van het Warschau Pakt, het bij het verkeerde einde hebben gehad door het Grootschalig Conflict ‘void’ te verklaren. De denkfout die gemaakt is om zich onder het motto “alles moet in een Hercules passen” te concentreren op moderne vredesbewarende of crisisbeheersing-operaties. Vaak gesimplificeerd door de term COIN (Counter Insurgency Operations). Dat is het Westen op militair gebied duur komen te staan.
Offer
Bij die verkeerde inschatting van het militaire optreden in de 21ste eeuw schetsen veel kenners het verlies aan materieel als grootste offer. Opmerkelijk, omdat materieel altijd kan worden aangekocht. Veel fnuikender is het verlies aan kennis, inzicht, overzicht in de manier waarop Unrestricted, Hybrid of Open Source warfare[1] moet worden gevoerd. Bij die uitvoering worden alle (inter-) nationale machtsfactoren aangesproken en een of meerdere van die machtsfactoren speelt/spelen een beslissende rol bij het behalen van – laten we het maar nog steeds zo benoemen – winst of verlies. Dat is een van de lessen die getrokken moet worden bij de evaluatie van de gewelddadigheden in de Oekraïne. Een les die door het Westen genegeerd werd en Kiev daarvoor zwaar gestraft is.
Domeinen/slagvelden
Hoe zo’n moderne geweldsexplosie er uit zou kunnen zien, wordt geschetst in het artikel “wie zal de overhand krijgen/hebben in een Derde Wereldoorlog?“[2] dat op 7 maart 2024 werd gepubliceerd op de website https://dissident.one . In dat artikel wordt gesproken over zeven belangrijke domeinen/ slagvelden waarin de strijd gevoerd moet gaan worden: economisch-, financieel-, informatie-, proxy-oorlog–, cyber– en biologisch domein/slagveld incl. ontkenbare sabotage– en terroristische acties. Tijdens de gewelddadigheden in de Oekraïne zijn alle zeven domeinen in meer en mindere mate en afhankelijk van de invalshoek met meer en minder succes aan de orde gekomen. Een constatering die in feite al vooraf kon worden gemaakt en ook de effecten daarvan vooraf ingeschat hadden kunnen worden. Het betreffen wapens/instrumenten met een kinetisch, niet-kinetisch en een digitaal karakter.
SMO als voorbeeld
Vooraf was het voor de echte expert allang duidelijk dat de strijd om de Donbas als basis voor de realisatie van Novarossiya, het vertrekpunt voor de gewelddadige botsing tussen twee van oorsprong Slavische hybride etniciteiten en die botsing er een van de lange adem zou zijn. Uitgedrukt in jaren en niet in maanden. Een voorbeeld van een slijtagestrijd, met grootschalige karakteristieken; opschalen en afschalen van geweldsintensiteit en uiteenlopende operationele tempi.
Het was voor de echte kenner van meet af aan helder dat de partij met de grootste materiële -, munitie – en personele voortzettingscapaciteit, een wapenindustrie die 24/7 op oorlogsvermogen zou kunnen produceren en eenvoudig, snel en relatief goedkoop aan noodzakelijke grondstoffen, Rare Earth Elements (REE)[3] en halffabricaten kan komen, aan de winnende kant zou zitten. Vooraf was ook duidelijk dat het gevecht tussen de voorstander van een unipolaire wereld en zijn adepten versus de voorvechters van een multipolaire wereld – de strijd om de mondiale macht tussen G7 en BRICS – “gewonnen“ zou worden door de partij die kan wijzen op een groeiende internationale steun.
Effect van de domeinen
Over de domeinen is het volgende te zeggen;
In economisch opzicht spelen strategische grondstoffen, REE en halffabricaten voor de productie van materieel en munitie een bepalende rol. Bestelorders worden in kwaliteit en volume daardoor beïnvloed, doorlooptijden bepaald en kosten berekend. Aangezien die drie categorieën niet alle in Westerse landen te vinden zijn speelt de controle op exploratie, aanvoerroutes, havens en overslagpunten een verstorende rol.
Wat die aspecten betreft, dobbert het Westen in het verkeerde bootje rond. China controleert 65% van de REE, verwerkt 95% en verbruikt 67% van het wereld aanbod. Niemand kan het Chinese REE-monopolie serieus aanvechten, omdat Beijing lagere prijzen dan welke concurrent ook kan berekenen en toch solvabel kan blijven. Wat de handelsroutes betreft zijn het landen die aangesloten bij de BRICS-organisatie die de doorvaart controleren. Iran controleert de Straat van Hormuz de meest cruciale energie corridor ter wereld, waar dagelijks 40% (20 miljoen vaten) van de mondiale olie export door heen gaat. Teheran doet dat met zwermen met explosieven beladen zelfmoord-speedboten, laagvliegende vliegtuigen met anti-scheepsraketten, zeemijnen, bewapende drones en op het land gestationeerde ballistische scheepsraketten. De route van Hormuz naar de Rode Zee wordt gecontroleerd door de door Iran gesponsorde Houthis die met relatief eenvoudige middelen de scheepvaart verstoren en de scheepvaart van Hormuz naar de straat van Malakka valt onder de controle van India.
In het financiële domein probeerde het Westen middels een scherp sanctie en embargo regiem en controle op het verkeer van kapitaal en investeringen de Russische economie grote schade toe te brengen. Dat is door meerdere oorzaken een grote sof geworden en heeft een boemerang effect gehad op de welvaart van een groot aantal Westerse samenlevingen. Met inspanningen op het Informatie domein zoals propaganda, nepnieuws /manipulatie van de werkelijkheid, psychologische operaties in termen van gestuurde demonstraties en protestacties probeerde het Westen het informatielandschap te corrumperen. Op die manier moeten verkiezingen beïnvloed, publieke opinie en in het verlengde de politieke besluitvorming gestuurd worden. Geprojecteerd op de gewelddadigheden in de Oekraïne proberen westerse politici op die manier doorspekt met leuzen als “hun oorlog is ook onze oorlog” en “als Poetin niet gestopt wordt, stoomt hij door” of “meer wapens plaveit de weg naar de overwinning” samenlevingen ervan te overtuigen dat belastinggeld voor Kiev een goede besteding zou zijn.
In de afgelopen twee jaar werd Europa binnen de SMO context tenminste drie keer geconfronteerd met het begrip “ontkenbare sabotage”. De aanslag op de Nordstream-2 pijpleiding, de Chorus City Hall aanslag en – minder bekend – het doorsnijden van Noorse glasvezelkabels. Dat kan sinds Chorus City Hall worden aangevuld met “ontkenbare terroristische aanslagen”. Ontkenbaar omdat niet direct een schuldige aangewezen kan worden, geroepen wordt om een diepgaand tijd consumerend onderzoek te doen en er veel gespind wordt. Vaak door landen, organisaties en personen die- naar later blijkt – boter op hun hoofd hebben. Het plotseling stoppen van gestarte “diepgaande” onderzoeken duidt vaak op een vorm van “mede schuldig” zijn.
Wat een proxy oorlog inhoudt is in de afgelopen twee jaar duidelijk geworden: grootmachten die elkaar indirect bestrijden op het gebied van een kleinere, eenvoudig te manipuleren natie, die gesponsord wordt met geld, materieel, munitie, militaire en civiele adviseurs in grote getale en als testbed voor modern wapentuig. In de 21ste eeuw kan men ook wel of niet geïnitieerde vluchtelingenstromen als instrument opnemen in de gereedschapskist van de hybride oorlogvoering. Cyber – en biologische domein sterk verbonden met het ‘informatie operaties domein’ hebben het creëren van angst en chaos als belangrijkste doelstelling om economische schade en begrenzing van de vrijheid van individu en samenleving te veroorzaken.
Door collega Dorrestijn werd ik attent gemaakt op een aspect dat door die domeinen heen moet wandelen: normen en waarden. Van politieke leiding tot aan de militair met het geweer in aanslag in de put. Voor die militair is in de vorm van reguleringen iets van die normen terug te vinden in Conventies van Geneve, Haagse Conventie[4], IHL[5] en ROE[6]. Die. normen en waarden die vooral in COIN missies een belangrijke rol hadden moeten spelen, werden en worden vrijwel altijd onjuist geïnterpreteerd en vaak niet geïmplementeerd. In COIN missies maar ook in geweldsconflicten met een glijdende geweldsintensiteit ontstaat een spanningsveld tussen reguliere en irreguliere strijdmachten, omdat de eerste wel en de tweede de bovengenoemde reguleringen niet toepassen. Het zijn volgens niet-westerse en vooral extremistische strijdmachten, westerse uitvindingen en daarom komen die reguleringen in hun geweldsraamwerk niet voor.
Bij slijtage oorlogen als in de Oekraïne zien we dat van hoog tot laag normen en waarden genegeerd of naar eigen inzicht aangepast worden. De mens op diverse niveaus daalt al snel af naar het gedrag van de primitieve mens. In gewapende conflicten van de 21ste eeuw blijken houding en gedrag van oorlogszuchtige politieke leiders katalysatoren te zijn voor het wrede geweld op de militaire werkvloer. Onder het mom van bescherming van eigen ideologie en bestuursmodel worden politieke ogen snel gesloten voor de underdog die naar hartenlust foltert, verminkt en moordt en die van de ongewenste tegenstander groot aangezet wordt gepubliceerd. Want Oekraïne moet winnen.
BRICS versus NAVO/EU
Wat ontwikkelingen en gebeurtenissen in die zeven plus domeinen betreffen, blijkt het Westen minder in de melk te brokkelen te hebben dan landen die zich hebben aangesloten bij de BRICS-organisatie. Bovendien moet vastgesteld worden dat die zeven-plus domeinen ook in de Koude Oorlog een prominente rol speelden. Kortom, het zijn geen nieuwe ontdekkingen, maar wel domeinen die grondig bestudeerd en geanalyseerd hadden moeten worden, voordat het Westen als een blind paard de Oekraïense stal binnen denderde en toen pas tot de ontdekking kwam dat de uitgang gesloten werd door een stalen deur.
[1] Hybrid warfare is in deze perceptie een geïntegreerde combinatie van conventionele, irreguliere en cyber oorlogvoering. In de benadering van David Kilcullen is het een combinatie van reguliere – en irreguliere oorlogvoering, burgeroorlog, rebellie en terrorisme, waarbij hij de invloed van criminele netwerken in het terrorisme verwerkt.
[2] Auteur Nick Giambruno.
[3] Zeldzame aardmetalen zijn een groep van 17 metalen in het periodiek systeem der elementen en een belangrijke en sommige zelfs een essentiële rol spelen in het dagelijkse leven.
[4] Verwijst naar internationale verdragen op het gebied van oorlog en vrede en van het internationaal privaatrecht, afgesloten in
[5] International Humanitarian Law is a set of rules that seeks, for humanitarian reasons, to limit the effects of armed conflict. It protects persons who are not, or are no longer, directly or actively participating in hostilities, and imposes limits on the means and methods of warfare.
[6] Rules of Engagement moeten drie belangrijke principes voor de toepassing van gewapend geweld verwoorden: terughoudendheid, legitimiteit en proportionaliteit. Zij zijn het aangewezen instrument om richting te geven aan het gebruik van gewapend geweld. Daarom moeten zij op een begrijpelijke manier mandaten en internationale rechtsregels vertalen voor de gebruiker: de militair “in het veld”.