Afgelopen week heeft minister-president Rutte de extra bijlagen, die bedoeld zijn om de Nederlandse tegenstemmers van het EU-associatieverdag met Oekraïne tegemoet te komen, na een soms moeizame strijd op behendige wijze door het EU-Politburo in het Kremlin van Brussel weten te loodsen. Hiermee is een verdere stap gezet naar ratificatie door Nederland van het verdrag.
Afb: pixabay
Nu kan ik bij dit artikel natuurlijk allerlei mooie aspecten aanhalen, zoals geoplitiek, de aanslag op vlucht MH-17, economie en al dat andere fraais – zoals de behoorlijk boute uitspraak van de corrupte president Poroshenko dat Oekraïne nooit zal tolereren dat Nederland dat verdrag niet goedkeurt – die ervoor moeten gaan zorgen dat Nederland uiteindelijk toch dat verdrag gaat ratificeren, maar eigenlijk zijn al die aspecten totaal oninteressant. Er is door die extra bijlagen namelijk een wezenlijke politieke crisis ontstaan, die raakt aan de essentie van de parlementaire democratie, al lijkt het er veel op dat menig politicus dat nog niet helemaal in de gaten heeft. Maar dat laatste is natuurlijk niets nieuws.
Wat er namelijk aan de hand is, is dat de bijlagen van het associatieverdrag nog door het Nederlandse parlement moeten worden goedgekeurd, voordat er tot ratificatie kan worden overgegaan. Maar dat is de facto al een gelopen race.
Per referendum – weliswaar raadgevend, maar toch een referendum – heeft de Nederlandse bevolking zich namelijk reeds uitgesproken tegen het associatieverdrag. Aangezien de Eerste Kamer en de Tweede Kamer van het parlement de volksvertegenwoordiging vormen, kan het parlement niet anders dan daarin meegaan. Het referendum mag dan misschien ‘maar’ een adviesgevend referendum zijn, maar de volksvertegenwoordiging kan eenvoudigweg niet om het Nederlandse “nee” heen. Op het moment namelijk, dat de volksvertegenwoordiging besluit om de bijlagen van het Oekraïneverdrag goed te keuren, vertegenwoordigt de volksvertegenwoordiging niet langer het volk. Kort gezegd: dan moeten ze feitelijk gewoon opstappen en daarna dienen er nieuwe verkiezingen te worden uitgeschreven.
En met de komende verkiezingen voor de Tweede Kamer in het verschiet, over iets minder dan drie maanden, wordt dan misschien menigeen ook duidelijk waarom er zo lang getreuzeld is met dat verdrag sinds het referendum. Het kabinet Rutte-II zit gewoon zijn tijd uit, het associatieverdrag wordt erdoor geloodst en daarna krijgen we toch een nieuwe regering. Die stijl van politiek bedrijven vormt de zwanenzang van de parlementaire democratie.
Voor de kiesgerechtigde Nederlanders, die dit lezen: de EU maakt eventjes 100 miljoen over naar Oekraïne voor organisationele rampenbestrijding bij de overheid en GroenLinks heeft de bijlagen al goedgekeurd. U weet wat u op 15 maart te doen staat.
Voor de politici, die het associatieverdrag alsnog willen ratificeren: die bijlagen zijn volkomen nutteloos. “Nee” is namelijk volkomen begrijpelijk, duidelijk en niet voor tweeërlei uitleg vatbaar. De enige mogelijkheid die nog open staat – wil de politiek nog íets van geloofwaardigheid bewaren – is een nieuw referendum uitschrijven over het gewijzigde assocatieverdrag.