Niet te vroeg juichen!

De media, in de rug gesteund door diverse politici, kwamen gisteren opeens met een juichverhaal: Nederland gaat 50 tanks kopen! Kosten volgens De Telegraaf ‘tussen de € 260 en € 350 miljoen per jaar?’

Met dat juichverhaal over tanks doen politici en de kenners van. “De Krant van Wakker Nederland” alsof de zorgen van de Nederlandse Krijgsmacht als sneeuw voor de zon verdwenen zijn. De tekst werpt meer vragen op dan dat het antwoorden geeft.

Aantallen zijn geen slagkracht

De eerste vraag betreft die genoemde kosten per jaar. Die kosten dekken niet de kosten die verbonden zijn aan de aankoop van 50 tanks plus logistieke voorraden, munitie en onderhoudscapaciteit[1]. Die kosten dekken m.i. ook niet de benodigde opleidingscapaciteit[2]. Dat kunnen alleen exploitatiekosten zijn om de betreffende tankeenheid op de geëiste slagkracht-, readiness-, closure rate- niveaus te houden en de eenheid middels inspecties, opleiding en oefeningen doorlopend te laten beantwoorden aan vastgelegde certificering en validatie normen[3].

De tweede vraag die moet worden beantwoord is of de Leopard 2A8 bij gevechten in de hoogste geweldsintensiteit zoals in de Oekraïne, meer successen boekt bij het slijten van de tegenstander en langer zijn taken kan uitvoeren dan de Leopard 1A5, 2A4 en 2A6. Voorlopig moet die vraag negatief beantwoord worden.

De derde vraag luidt: hoelang duurt het voordat na het plaatsen van een bestelorder, de eerste Leopard 2A8 van de band loopt, hoeveel van die tanks kunnen per jaar in de juiste kwaliteit uitgeleverd worden en hoelang duurt het voordat de beschikbare 50 stuks in huis zijn om aantallen om te kunnen vormen in slagkracht. In artikelen en columns over slagkracht en gevechtskracht is herhaaldelijk onderstreept dat aantallen nog niet betekent dat er sprake is van een slagkracht stimulering. Daar is helaas meer voor nodig.

De vierde vraag betreft de behoefte aan een soepel functionerend opleidingscapaciteit  gevuld met militairen met kennis, kunde en ervaring in het gevecht met teams op compagnie – en eskadron niveau en gemengde eenheden op bataljons en brigade niveau. Opleidingscapaciteit die de slagkracht produceert samengesteld uit verkenning, infanterie-, tank-, pantserbestrijding-,  indirecte vuursteun-, luchtverdediging en luchtnabijbeveiliging- en geniemiddelen. In voorkomend geval  gesteund door drones en jachtvliegtuigen met een CAS missie. Opleidingscapaciteit die bemanning, bediening, commandanten op het vereiste kennis, kunde en ervaringsniveau kunnen brengen en middels opfrissingcursussen kunnen houden

[4].  Om de eigen opleidingscapaciteit op dat niveau te brengen, zal tenminste één, zo niet twee militaire generaties kosten (5 tot 10 jaar). Dat is te lang en dus zal die opleidingscapaciteit uitbesteed of ingehuurd moeten worden. Waar? Hoelang? Kosten? Gelet op de ervaringen in de Oekraïne heeft geen NAVO-lidstaat dat in huis.

De vijfde vraag betreft een anticiperende logistiek die het opleidingsproces begeleidt en tijdens het daadwerkelijke operationele optreden in de hoogste geweldsintensiteit binnen een 4- of 5 dimensionale context de noodzakelijke slagkracht van die eenheid op peil kan houden en zelfs versterken. Een logistieke component die het operationele tempo van een eenheid die het gevecht der verbonden wapens voert, kan volgen en niet zal afremmen. Een logistieke ondersteuning die slagkrachthiaten snel en adequaat kan opvullen en slagkrachtdegeneratie kan voorkomen. Een logistieke component die deel uitmaakt van het Full Dimension Protection systeem om eigen degradatie te kunnen voorkomen. .

In de beschikbare informatie staat dat afhankelijk van de uitlevering per jaar en de prioriteitstelling bij het klantenbestand bijvoorbeeld tussen Duitsland en Nederland, die tanks uitgeleverd kunnen worden in de periode 2025-2030. De vraag is dan wanneer de familiarisatie tot eenheden en opleiding en oefening in eenheidsverband kunnen starten. Bovendien zullen de initiële investering – en exploitatiekosten gelet op ervaringen in het verleden bij de aankoop van diverse versies van de Leopard 1- en 2 en vooral de JSF,  in het verloop van ontwikkeling, uitlevering en gebruik met tenminste 10 tot 25% stijgen.

Aantallen zijn geen slagkracht. Geïntegreerd met de slagkracht van de maritieme en luchtcomponent en ondersteund door de logistiek kan pas sprake zijn van gevechtskracht die onder gevechtsomstandigheden door alle nationale machtsfactoren met prioriteit  gesteund wordt. Dat betekent dat welzijn en welvaart van een samenleving een dreun krijgt, omdat politici, aandeelhouders en CEO’s van de wapenindustrie bij de eerste signalen van gewapend geweld zullen schreeuwen dat onmiddellijk moet worden overgegaan op de oorlogsindustrie.

Status van de grondcomponent

In twee artikelen die op de website van Sta-pal zijn gepubliceerd is een status inventarisatie van de grondcomponent gepresenteerd. Die zag er allesbehalve fraai uit.  Dezelfde krant van wakker Nederland die nu met juichende koppen de samenleving informeert dat de Nederlandse krijgsmacht met een blije blik naar de toekomst kan kijken,  plaatste  in mei vorig jaar nog een kort artikel met de titel “Landmacht Ziek” . Op pagina´s 6 en 7 kon de wakkere Nederlander over twee pagina’s breed een artikel lezen “Landmacht een Zieke Oude Man” en een iets kleiner artikel waarin de Commandant der Landstrijdkrachten stelt: “Personeel Eerste Prioriteit”. Na lezing van beide artikelen, haalde ik mijn schouders op en dacht “En toen?”.

Want de kanttekeningen die geplaatst werden in het artikel waren oud, zeer oud nieuws. Een herhaling van kanttekeningen die verontruste (post) actieve militairen in een periode van twintig jaar herhaaldelijk op papier hadden gezet[5]. De vaststelling was telkens dat in lijn met de NATO Defence Planning Capability Review vooral de grondcomponent fors verbeterd moest worden met wapensystemen en logistieke eenheden. De brigades die de kern van de slagkracht van de grondcomponent vormden, moesten weer worden uitgerust met tanks, gemechaniseerde en getrokken artillerievuurmonden, luchtverdedigingsystemen, logistieke bevoorraders, sensoren en elektronische afweercapaciteit. Van die opsomming is er slechts één in de planning gekomen: de tanks.

Een jaar later werden de resultaten van de de laatste ‘Defence Planning Capability Review; NATO’s biennial report on the Defense of the Netherlands’ op 5 augustus 2024 bekend. Over de grondcomponent staan o.m. deze twee kanttekeningen:

The Netherlands is limited in its ability to fight today in the Land environment. The brigades suffer from shortfalls in firepower, CS and CSS assets, and low readiness (personnel, insufficient training, low levels of critical spare parts and BDMs).

The heavy infantry brigade (43 Mechbrigade in Havelte) is missing a heavy infantry battalion, and more critically, the medium infantry brigade (13^th brigade in Oirschot) is missing two medium infantry battalions and can only be provided at low readiness. It is
recommended to procedure its own armour for its armoured battalion (Main Battle Tanks geschikt voor moderne oorlogsvoering.) The airmobile brigade (11 LMB in Schaarsbergen) also cannot be provided at the requested readiness.

Alle stoere teksten op de diverse media en dappere praatjes uit de mond van militaire autoriteiten ten spijt, verkeert de grondcomponent van de Nederlandse krijgsmacht volgens de kenners in Brussel en Mons ook nog in 2024 in een deplorabele staat. Het is misschien wijs om niet steeds de grote broek aan te trekken en luidruchtig te verklaren dat de grondcomponent/KL gereed is om de strijd met Moskou-troepen aan te gaan. Het oefenen in Litouwen etc, is nog steeds een scenario en door tijd gedreven demonstratie van procedures en processen in een begrensde omgeving waar de belangrijkste elementen van een oorlog niet geoefend worden. Met zulke teksten en uitspraken maakt Nederland zich internationaal belachelijk.

Overigens was de status bij de twee andere componenten van gevechtskracht niet veel beter en constateerde de kenners uit Brussel en Mons bij de logistiek “Shortfalls in logistics, medical, and in-theatre airlift will persist in port, rail, air terminal units, convoy support centers, staging area -, transport and supply units that will not be implemented without additional financial resources”.

Vaststelling

De juichende teksten over de geplande aankoop van 50 tanks zijn voorbarig. Er moet nog heel wat aan de grondcomponent gespijkerd worden voordat de geëiste slagkrachtnorm van een team/gemengd en een bataljon/brigade voor een gevecht in de hoogste geweldsintensiteit in een 4 resp. 5 dimensionale gevechtsruimte, kan worden bereikt. Ook de andere gevechtkracht componenten van de Krijgsmacht moeten heel wat inspanningen doen om op het geëiste slagkracht niveau te komen om de buitenwereld de indruk te geven dat -en hoe- de Nederlandse krijgsmacht kan bijdragen aan een effectieve bestrijding van bedreigingen van het Alliantie territoir.

Die vraag kan niet in de nabije toekomst beantwoord worden, omdat die inspanning veel tijd en geld gaat kost en vooral de logistieke ondersteuning van die slagkracht de hoogste prioriteit moet hebben.  Na 25 jaar (1980-2005) op nationaal en internationaal gebied de manoeuvre – en logistieke problematiek van dichtbij te hebben ervaren, is het mij duidelijk geworden dat niet de eis van de manoeuvre commandant in de trant van “logistiek moet er altijd zijn als ik die nodig heb“, maar het adagium “geen logistiek, geen manoeuvre, geen succes op het gevechtsveld“ opgeld moet doen. De gevechten op Oekraïense en Russische bodem bevestigen dat adagium bijna dagelijks.

Kortom: zonder een adequate logistiek en de beantwoording op die door mij gestelde vragen, zeggen die 50 stuks niets over de slagkracht van de grondcomponent en in het verlengde de gevechtskracht van de Nederlandse Krijgmacht.

Die blijft: beneden peil.

[1] Personeel, directe ruilcomponenten, reserve delen, benodigde infrastructuur en inhuren van (inter) nationale oefeningsgebieden

[2] Deskundig  personeel, opstellen en verspreiden  van Standard Operation Procedures (SOP), voorschriften, opleidingsmateriaal, oefeningscyclus en daarvoor benodigde logistiek.

[3] Die tot nog toe niet op oorlogseisen maar op vredesnormen gebaseerd zijn, omdat bepaalde effecten zoals fricties en fog of war en vooral het gevoel de dood voortdurend in de ogen te moeten kijken, niet beoefend kunnen worden. Bovendien moeten oefeningen gedwongen door vredeseisen begrensd worden in tijd, schaal en leerdoelen om de juiste lessen te kunnen trekken.

[4] De generatie opgeleid en geoefend in het gevecht der verbonden wapens, was de ‘Koude Oorlog generatie’ die door de generaties daarna jarenlang met de nek werd aangekeken

[5] Zie artikelen in Carré en op de websites van Sta-pal en Defensie Platform.