Weinig Mutti, meer Macchiavelli.

Wo Grenzen fallen« ist zum Leitmotiv der EU geworden. Plötzlich erscheint die Demokratie als Handicap. Wo Parlamente zu Handlangern der Mächtigen werden, stirbt der demokratische Wettbewerb“

Eens sprak de doorsnee Duitse burger haar liefkozend met “Mutti” aan. Omdat haar onevenwichtig beleid de geboren Duitser van Europese herkomst op veel gebieden met de rug tegen de muur zet, wordt die term in relatie met Merkel steeds minder gehoord en gelezen. Een groot deel van het electoraat begrijpt zijn politieke vormer niet meer. Komt dat door haar jaren in de voormalige DDR, de religieuze achtergrond of probeert ze net als de door haar bewonderde Obama haar stempel op het mondiale heden en toekomst te zetten?

Bijbel als leitmotiv?

Zielenknijpers beweren dat een individu in de eerste twintig jaren van zijn leven gevormd wordt door familie, school en omgeving; de rest van zijn en haar leven is schaven en verfijnen. Als we die stelling projecteren op Merkel dan is beter te begrijpen waarom ze doet wat ze doet. Ze is opgegroeid in een Luthers dominee gezin en heeft haar puberteit en het eerste deel van haar volwassen leven doorgebracht in het DDR van Ulbricht en Hönecker. In de periode (1949-1961) dat miljoenen Duitsers uit het oosten naar het westen trokken, verhuisde het gezin juist de andere kant op en vestigde zich in het oosten. In het 40-jarig bestaan van de DDR genoot in de regio ten oosten van de algemene lijn Elbe-Harz gebergte, de Sozialistische Einheitspartei Deutschlands (SED) de absolute macht en duldde geen tegenstand of oppositie. Kritische personen en instanties werden geneutraliseerd of politiek geëlimineerd. Het was dus beter om met de politieke winden mee te bewegen, niet in negatieve zin op te vallen en dicht tegen de partij aan te schuren om marges te hebben je eigen ding te doen. Een dictatuur die volk en kerk regeerde op basis van angst en propaganda.

Onder die omstandigheden raakte Merkels vader, een predikant van Lutherse oriëntatie, betrokken bij de Pastorale Raad van de Evangelisch-Lutherse Kerk, die nauw samenwerkte met de (SED). Die verbinding bleek alles behalve vervelend. Het gezin kreeg een aantal privileges (vrij reizen naar het buitenland, geschenken etc. uit het westen, eigen en privé auto) waarbij het vanzelfsprekend is dat reciprociteit vertaald werd in blinde trouw aan de idealen van de Partij. Vermoedelijk dobberde het gezin in het kielzog van de partij mee om die privileges niet te verliezen. Die dictatoriale levensatmosfeer, haar socialistisch-communistische vorming, het weg kunnen cijferen en geduld hebben om de persoonlijke vrijheid te creëren voor het realiseren van eigen idealen (als men de luxe had om die te hebben), hebben haar ongetwijfeld op haar route naar volwassenheid aangestuurd.

Volgens professor Werner Munch speelt haar religieuze achtergrond geen rol bij haar politieke handel en wandel: Wer das Christliche in der Politik von Bundeskanzlerin Angela Merkel sucht, stößt auf viel Leere“. In het verlengde daarvan kan de vraag gesteld worden waarom ze na de val van de Muur en vestiging in het westen van Duitsland, lid werd van de CDU met de C voor christelijk en niet van de SPD met de S van socialistisch? De CDU laat zich vanaf haar oprichting hoofdzakelijk leiden door de uitspraak van Adenhauer “wir haben gesehen, wohin wir gekommen sind, da man die Grundsätze des Christentums verlassen hat: zu der Tiefe, in der wir uns befinden“ (1946). Een uitspraak die in 1951 door de afgevaardigden van de CDU tijdens haar Partijcongres werd verfijnd “die ethischen Ziele, die ethischen Gesetze, die allein den Menschen den inneren Halt und die innere Festigkeit geben, auf religiösem Boden wurzelten“. Ook anderen die het doen en laten van Merkel de laatste jaren diepgaand hebben bestudeerd zoals Martin Lohmann (“Merkel entleert das C inhaltlich”) en Gertrud Höhler (“das Karrieremodell der Kanzlerin schluckt das Profil der CDU“) bevestigen dat het echte christelijke in haar beleidsbeslissingen ontbreekt en niet verder gaat dan uitgespreide handen om hoofdzakelijk zielige moslims uit het Midden Oosten warm te verwelkomen. Het lijkt er op dat de keuze voor de CDU een verstandskeuze met een langere looptermijn is geweest en vermoedelijk door Merkel als hefboom is gebruikt om de trap van het Duitse politieke huis op te stormen.

Schijndemocratie

Merkel voert een beleid dat is gebouwd op drie pijlers: langzaam, onoverzichtelijk en comfort.Volgens een aantal Merkel kenners komen haar beslissingen voort uit het schuldgevoel dat de jaren van het Duitse nationaal socialisme voortdurend oproept; anderen denken dat de christelijke oriëntatie van haar partij, de CDU, het vertrekpunt voor haar beslissingen is. Dat laatste moet dus sterk betwijfeld worden als globalisme en migratie (nationalisme en eigen identiteit is slecht; willkommen voor omvolking en cultuurafbraak) en islam pamperen (Islam behoort tot Duitsland; hoe verzin je het) ten nadele van de Duitse autochtoon, de speerpunten van haar beleid zijn.Commentaar en kritiek op Merkels handel en wandel is politiek gezien uit den boze en de gemiddelde politicus van het politieke kartel, knipt snel en buigt diep als Merkel voorbij komt dan wel haar stem verheft om een van haar (vaak onbegrijpelijke) uitspraken te doen. Tegenstanders van haar beleid worden snel geneutraliseerd en politiek geëlimineerd.

Volgens Gertrud Höhler[1] doet Merkel aan ‘Gefühlsmanagement‘. Een undercover term voor een meer radicale politiek waarin verder gewerkt kan worden aan haar heldenmythe. Vanuit haar gevoelsmanagement vindt zij het blijkbaar gepast om wetten inb. de Grondwet en verdragen naar eigen voorkeuren te schenden, niet serieus te nemen. Vanuit dat gevoelsmangament lijkt zij weinig doordacht zich in te spannen en uit te spreken voor ontwikkelingen en gebeurtenissen die niet in het voordeel van de Duitse samenleving zijn zoals haar uitspraak dat de Islam bij de Duitsland hoort. Beleidbeslissingen worden in achterkamertjes uitgedacht waarna het parlement zich alleen maar tegen of voor mag uitspreken. Van vruchtbare discussies is nauwelijks sprake en vaak blijft het beperkt tot propaganda toespraken. Het parlement wordt op die manier buiten spel gezet. Zij zou ook het motto “Politikwechsel ohne Chefwechsel” hoog in het vaandel hebben: de ‘Chamäleon‘ CDU wint en de socialistische SPD regeert. Merkel, zet op die wijze de beleidsverandering door die zoals ze voortdurend benadrukt alternatiefloos zou moeten zijn. Een aanmatigende opstelling die ongewoon is in een democratie. Ze brengt de oppositie aan de macht en tegelijkertijd vernietigt ze hen door hun posities en standpunten over te nemen. “Wie met Merkel regeert wordt zwakker, niet sterker” is wat nu in Duitsland gebeurd waar de SPD van de ene politieke crisis in de andere hobbelt.

Volgens Höhler gelooft Merkel niet in democratie, is zij een kanselier zonder mission statement. Een Bondskanselier met als hoofddoel, een politieke omwisseling die een langzame, passieve revolutie moet inleiden waarin democratie niet langer een handicap is, maar tot het verleden behoort. Opvallend is dat in het westen van Duitsland “Systemwechsel als schleichenden Gewöhnungsprozess” niet, en in het oosten van Duitsland wel wordt herkend. Daar worden vooral de oudere generaties door haar inspanningen herinnerd aan het DDR verleden en hebben zij het gevoel terug te glijden in een systeem onder wiens juk zij 40 jaar lang hebben moeten zuchten.

Ergens in Duitsland

Afwijkend van het Duitse parlement blijkt de tegenstand binnen de Duitse samenleving de afgelopen jaren gegroeid te zijn. Dat is herkenbaar in achtereenvolgende verkiezingsnederlagen, vooral in het Oosten en Zuiden van Duitsland, het dalende waarderingscijfer voor haar beleid en het groeiend aantal boeken[2] dat kritisch verhaalt over de erfenis die Merkel voor Duitsland en Europa meent te moeten achterlaten. Door gevoelens van onveiligheid, groeiende energiekosten om de Energiewende alsnog tot een succes te maken (kenners kwalificeren die als een geldverbrandingsmachine), groeiende druk op de sociale voorzieningen[3], falend veiligheids- en justitieel apparaat en een onmachtig Duits parlement keert een groeiend deel van het electoraat zich af van CDU en SPD. Merkel heeft vermoedelijk niet voorzien dat de Grünnen als lachende derde het teleurgestelde en verdwaalde deel van het CDU en SPD electoraat van de straat oppikt.

Toch meer Macchiavelli?

Is in de politieke handel en wandel van Merkel karakteristieken van haar opvoeding en vorming in de DDR te herkennen? Gebaseerd op het bovenstaande zijn er veel kenmerken van haar leven in de voormalige DDR herkenbaar. Kritische volgers van Merkel zullen dat bevestigen; haar politieke aanhangers zullen dat een onzin verhaal vinden. Feit is wel dat Merkel regelmatig een ander beeld van de realiteit schetst dan de doorsnee Duitsers om zich heen waarneemt. Een beeldvorming die in autocratisch geleide staten tot een unieke kunstuiting verheven is. Vanuit die invalshoek is ze merkwaardig genoeg de brenger van nepnieuws en loopt ze in het spoor van Macchiaveli die tegenwoordig schertsend als de uitvinder van nepnieuws wordt beschouwd. Haar politieke beleid van langzaam, onoverzichtelijk en comfort heeft de Duitse welvaarstaat aan de rand van de afgrond gebracht. Die staat op barsten.

Mutti klinkt fonetisch in Platduits, wij noemen het Nederlands, moet die. Datheeft betrekking op iemand die door een ander of door een situatie gedwongen is te handelen op een manier die hij/zij vooraf niet had kunnen en willen voorzien. Laat die laatste verklaring nu beter passen bij Frau Merkel dan het liefkozende, onschuldige en beschermende “moedertje”.

[1] Höhler is een Duitse literatuurwetenschapper, publicist en bedrijfsconsultant. Ze was in de jaren ’80 en ’90 professor in de Germanistiek en politiek adviseur van o.a. Helmut Kohl en Dieter Althaus (CDU). Zij schreef twee boeken over de staat van Merkel Duitsland; “Die Patin. Wie Angela Merkel Deutschland umbaut’(2012) en “Demokratie im Sinkflug“(2017). Boeken die ondanks de boycot en negatieve commentaren/recensies bestsellers waren/zijn in Merkel´s Duitsland.

[2] Behalve de boeken van Gertrud Höhler ook  Philip Plickert (“Merkel. Eine kritische Bilanz“), Hinrich Rohbohm („Merkels Maske, Kanzlerin einer anderen Republik“). Norbert Bolz,  media expert van de TU in Berlin karakteriseert Merkel als „eine dialektische Person….tolle Mischung aus Bergpredigt und
Macchiavelli“.

[3] 1,5 miljoen migranten die voor 90% kansloos zijn voor de arbeidsmarkt, hoofdzakelijk moslim, geen of nauwelijks arbeidsparticipatie (omdat de Koran dat verbiedt) en dus te kwalificeren als ruifgraaiers zonder enige substantiële bijdrage aan de Duitse welvaart.

.