Rusland probeert schijnbaar niet alleen presidentsverkiezingen of de publieke opinie over politiek te beïnvloeden. Het “voormalige communistische land” – zoals de Amerikaanse media het schetsen; hoezo beïnvloeding van de opinie? – probeert volgens een onderzoek van de Iowa State University eveneens invloed uit te oefenen op de houding van Amerikanen over genetisch gemanipuleerde gewassen en biotechnologie.
Volgens Shawn Dorius, een associate professor sociologie aan de betreffende universiteit, financiert Rusland artikelen die online worden gedeeld en die de veiligheid van genetisch gemanipuleerde gewassen in twijfel trekken, in een poging de Amerikaanse landbouwbelangen te schaden en haar eigen positie als het ‘ecologisch schone alternatief’ voor genetisch gemanipuleerd voedsel te versterken. Dorius leidde het onderzoek met Carolyn Lawrence-Dill, een universitair hoofddocent op de afdelingen agronomie en genetica, ontwikkeling en celbiologie van dezelfde universiteit. Het is mij overigens onduidelijk wat de genoemde vakgebieden te maken hebben met onderzoek naar media.
Door de publieke opinie tegen genetisch gemanipuleerde organismen te keren zou dit een duidelijk negatief effect hebben op de industrie in de Verenigde Staten en die Rusland juist ten goede kunnen komen, aldus Dorius. Het verbouwen van genetisch gemanipuleerde gewassen is in ruim 30 landen, waaronder Rusland, verboden. Het onderzoek van de ISU zegt onder meer dat Rusland de landbouwsector in de economie wil uitbreiden, die momenteel na olie en gas de grootste industrie is. Dat zou wel eens correct kunnen zijn. In de aanloop naar het Nederlandse Oekraïnereferendum werd door de EU gesuggereerd dat Oekraïne de ‘graanschuur voor Europa’ zou moeten gaan worden. Dat was het op dat moment nog lang niet, sterker nog: Rusland zou op dat terrein nog wel eens veel belangrijker kunnen gaan worden, omdat dat land op dat moment al bezig was de productie van graan drastisch op te schroeven.[i]
Ongeveer 90 procent van de boeren in Iowa verbouwt onder meer maïs en sojabonen die genetisch zijn gemanipuleerd om resistent te zijn tegen herbiciden en pesticiden. Dat roept bij de nadenkende mens natuurlijk de vraag op in hoeverre het einde van de betreffende voedselketen, oftewel de mens, inmiddels resistent is tegen dergelijke stoffen. Het antwoord daarop moge duidelijk zijn. De naam van chemie- en gewassengigant Monsanto, bekend van het goedje Round-up, zal menigeen bekend in de oren klinken. Het is een bekend fenomeen dat juist bedrijven als Monsanto vanwege hun grote financiële belangen proberen om invloed uit te oefenen op uitkomsten van onderzoeken naar genetisch bewerkte gewassen en voedingsmiddelen, wat de vraag oproept in hoeverre het onderzoek naar de werking van de berichtgeving in de media met betrekking tot dat onderwerp nog onafhankelijk is.
De ISU-onderzoekers besloten om nieuwsartikelen met de term ‘GMO’ (Genetically Modified Organism) die zijn gepubliceerd op de Amerikaanse versies van RT (Russia Today) en Sputnik, nieuwssites die worden gefinancierd door de Russische overheid, op te zoeken. Ze ontdekten dat RT en Sputnik meer artikelen produceerden met het woord ‘GMO’ dan vijf andere nieuwsorganisaties samen, te weten de Huffington Post, Fox News, CNN, Breitbart News en MSNBC. RT was verantwoordelijk voor 34 procent van de GMO-gerelateerde artikelen van de zeven sites; Sputnik-artikelen waren goed voor 19 procent. De onderzoekers ontdekten ook dat RT en Sputnik ‘GMO-klikaas’ gebruikten in artikelen die de meeste mensen als negatief of onsmakelijk zouden beschouwen om een opzettelijke negatieve reactie te creëren. De conclusie die de onderzoekers dan ook trokken was dat RT en Spoetnik genetische modificatie aantoonbaar in een negatief daglicht plaatsen. Onder Amerikaanse nieuwsorganisaties produceerde de linkse Huffington Post de meeste ‘anti’-artikelen, gevolgd door CNN. Fox News produceerde de meest neutrale of gemengde dekking van GGO’s. Bijna alle artikelen waarin de term ‘GMO’ als ‘klikaas’ verscheen, werden door RT gepubliceerd.
De ISU-hoogleraren zeiden dat ze het onderzoek begonnen waren omdat ze de controverse rond genetisch gemanipuleerd voedsel beter wilden begrijpen. Ze vonden dat het begrip of het bewustzijn van het publiek laag is, blijkens de uitslag van opiniepeilingen in de VS die laten zien dat 46 procent van de volwassenen weinig of helemaal niet geeft om GGO’s en minder dan 20 procent zich goed geïnformeerd voelt. Zelfs met de wetenschappelijke consensus – wat dus geen garantie is – dat het voedsel veilig is om te consumeren, denkt minstens de helft van het grote publiek dat de wetenschap rond genetische manipulatie niet is geregeld, aldus de onderzoekers. Genetisch gemanipuleerde gewassen zijn veilig voor mens en dier om te eten en hebben geen toename van kanker, obesitas, gastro-intestinale ziekten, nierziekten, autisme of allergieën veroorzaakt, volgens een rapport bij USA Today. Merkwaardig is vervolgens wel dat vervolgens de bron van dat rapport niet wordt genoemd.
Het is opvallend dat ook nu weer de Russen ergens van worden beschuldigd, terwijl dit ook zeer wel mogelijk een afleidingsmanoeuvre kan zijn voor heel andere krachten die meespelen, onder meer de financiële belangen van chemie- en gewassengiganten. Mocht het echter werkelijkheid zijn dat de Russen inderdaad bewust proberen om de Amerikaanse opinie over genetisch gemanipuleerde organismen te bewerken, dan kan ik ze ook nog niet eens ongelijk geven. Klaarblijkelijk heeft de consumptie van gemodificeerde voedingsmiddelen een negatieve invloed op de werking van het brein en word je er paranoïde van. Wellicht dat een niet-Amerikaanse universiteit daar eens een onderzoek naar zou kunnen opstarten, want de Amerikaanse zijn in dezen dan niet langer te vertrouwen.
[i] En oh, ironie: op 26 februari, de dag dat dit artikel werd geschreven, publiceerde het bovengenoemde Russia Today het artikel in deze link: https://www.rt.com/business/419840-russia-wheat-sold-half-world/