De afgifte van een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG), waaruit blijkt dat iemands gedrag geen bezwaar oplevert voor het vervullen van een functie, moet op termijn geweigerd kunnen worden als iemand nooit veroordeeld is, bijvoorbeeld omdat iemand voorkomt in politiedossiers in verband met handelingen die haaks staan met de taak waarvoor hij of zij dat VOG nodig heeft. Dat heeft staatssecretaris Dijkhoff van Veiligheid en Justitie donderdag aan de Tweede Kamer laten weten. Op dit moment kan de verantwoordelijke Dienst Justis een VOG weigeren aan mensen die zijn veroordeeld voor iets wat echt niet strookt met hun werk, bijvoorbeeld een taxichauffeur die met een slok op achter het stuur zat, schrijft De Telegraaf.
Het afwijzen op basis van politiegegevens wordt slechts mogelijk in uitzonderlijke gevallen, benadrukt het ministerie. Het kan onder meer voorkomen bij functies in het gevangeniswezen. Ook wordt het, onder strenge voorwaarden, voor bepaalde sectoren mogelijk om hun personeel periodiek of continu te laten screenen. Het moet dan glashelder zijn waarom en het mag ook geen buitensporige maatregel zijn. De betrokkene wordt bij afwijzing als eerste ingelicht, zodat hij of zij de eer aan zichzelf kan houden, aldus de staatssecretaris.
Ik kan niet anders zeggen dan dat ik dit een bijzonder griezelige ontwikkeling vind. Het komt er feitelijk op neer dat iemand, die nog nooit veroordeeld is en derhalve geen strafblad heeft, maar wel “bij de politie in beeld is” – wat dat dan ook moge inhouden, en dát is nu juist het probleem – geen VOG zou kunnen krijgen om een zekere functie te kunnen uitvoeren en derhalve in zijn persoonlijke vrijheid wordt beperkt. Dit riekt sterk naar een systeem van willekeur en verdachtmakingen. Gelet op de toch al ernstige mate van gebrek aan integriteit op het ministerie van Veiligheid en Justitie is het het beste dat dit onzalige voorstel zo spoedig mogelijk in de papierversnipperaar verdwijnt. Ik heb namelijk niet het idee dat dit voorstel ook maar in enige mate onze veiligheid gaat vergroten, maar daarentegen wel een gevaar vormt voor de democratische rechtsstaat en onze vrijheid.
Door dit soort voorstellen aan te nemen glijdt Nederland af naar de vorming van een politiestaat.