Wensputten en collectebussen

Is er al een bij U in de buurt geplaatst? Heeft een vriendelijk lachende man of vrouw onlangs aangebeld om met een glad verkooppraatje U iets aan te smeren? Als dat nog niet het geval is geweest, dan gebeurt dat in de komende weken zeker. Wensputten en collectebussen. De enige overeenkomst? Als er iets ingestopt wordt, weet je niet wat daarmee gaat gebeuren. De in stilte uitgesproken wens wordt niet vervuld en je geld ben je kwijt.

Afb: wikimedia-commons

We grimlachen als Nederlandse politici kort voor een komende verkiezing om zich heen strooien met treffende uitspraken om het electoraat te bewegen het hokje achter hun partij of naam aan te kruisen. In veel gevallen beantwoordt de belofte of het proefballonnetje aan de onderbuikgevoelens ven het kiezerssegment dat aantrekkelijk lijkt te zijn voor een herverkiezing. Meestal heeft de belofte betrekking op onderwerpen die ze bij de voorgaande verkiezing ook hadden beloofd, maar in de achterliggende vier jaar er niet in geslaagd zijn om die in te lossen. Vermoedelijk stonden die beloften en proefballonnetjes na de verkiezingsuitslag niet meer op de voorkeurslijst van die partij. Toch zijn er nog steeds veel kiezers die zich door de politici laten inpakken, omdat de man of vrouw de veronderstelde geborgenheid en betrouwbaarheid van traditionele politieke partijen verkiezen boven de onzekere statuur van nieuwkomers op de politieke bühne.

Politiek is de kunst om zich anders voor te doen dan men is (Fontaine)

Op zich kan ik dat nog begrijpen. Kijk maar eens naar de fratsen die het politieke talent van Nederland uithaalt wanneer hij een podium krijgt bij een van de publieke zendgemachtigden. Platitudes en open deuren doorspekt met geleende citaten rollen als een waterval uit zijn mond. Afgevend op populisten, heeft hij niet eens in de gaten dat de manier waarop hij inhoud probeert te geven aan onderbuikgevoelens van het kiezersvolk, populistische uitingen zijn. Het wordt nog leuker als hij in interviews zijn CV verdraait om volkser over te komen, zoals zijn schets van de wijk waar hij in Roosendaal is opgegroeid en natuurlijk het “de pastoor wilde mij niet dopen, omdat mijn moeder niet getrouwd was”-verhaal. Dat beeld van ik ben toch echt één van jullie en ben zeer geïnteresseerd in jullie problemen wordt versterkt door de manier waarop hij zich aan zijn kiezerspubliek presenteert: op het scherm in een snel pak met een rommelig aangetrokken das en voor zijn fans lekker popie in een overhemd met opgestroopte mouwen en twee bovenste knoopjes los. Toespraken in een setting die Amerikanen aanduiden als townhall meetings, met het verschil dat in Amerika sprake is van een two way street en bij onze snelle politicus dat nauwelijks of helemaal niet het geval is. Het ontbreekt er nog aan dat hij zijn toespraken, gevuld met geleende citaten en machtswoorden, op een omgekeerd bierkratje houdt.

Klaver is onecht en misbruikt ideeën van anderen. Hij hoopt desondanks dat de kiezer ziet hoe dicht hij bij de hardwerkende resp. wanhopig naar werk zoekende doorsnee Nederlander staat. Zelf heeft hij nog nooit zijn handen vuil hoeven te maken. Direct na school stroomde hij in 2006 het bestuur van de jongerenafdeling van GroenLinks binnen, stapte in 2009 over naar CNV en SER om in 2010 als Kamerlid voor GroenLinks in de Tweede Kamer te gaan zitten. Zaterdagmorgen had de Krant van Wakker Nederland de moeite genomen om het levensverhaal van de voortrekker van GroenLinks op juistheid te toetsen, vermoedelijk om niet beschuldigd te kunnen worden van het verspreiden van nepnieuws. De Dagelijkse Standaard (DDS) nam het verhaal deels over. Jesse komt niet zo best uit de tekst en hij was er als de kippen bij om de inhoud van het Telegraaf-artikel als nepnieuws weg te zetten. Niet beseffend dat hij daardoor bevestigde dat door politici ongewenste informatie snel in het hokje nepnieuws geplaatst wordt. Gelukkig kreeg hij steun van de verlengde arm van Ankara. In het geval van De Telegraaf gaat die vlieger niet op, omdat uitspraken onderbouwd werden door feiten en bevestigd door mensen die dicht bij zijn doen en laten hebben gestaan. Dat was niet zo heel erg slim van onze jonge vrucht.

De drie stadia in de politiek: beloven, niet doen, uitleggen dat er belangrijker zaken aan de orde zijn (Peter Darbo, aforist).

Yasser Feras. Afb: Merlijn Doomernik voor wikimedia-commons.

Natuurlijk is Klaver niet de enige politicus die de kiezer een blik gunt op zijn intellectuele niveau en mate van betrouwbaarheid. De voortrekkers van de gevestigde partijen zijn net zo onecht. De lijsttrekker van D66 was kwaad op een twitterbericht van zijn goede vriend van de PVV. Die had in zijn onschuld gemeld dat de gevestigde media een hetze tegen hem voerde. Onze D66-voorman vond dat niet kunnen en schoot in een politieke kramp. Hij twitterde “de Nederlandse pers als leugenaars af te schilderen is onbeschoft, onwaar en on-Nederlands…de vrije pers maakt Nederland tot wat het is: een open samenleving waarin iedereen kan zeggen wat hij wil” – behalve Wilders en alle politici die deel uitmaken van de PVV. Dan moet een spreekverbod gelden. Pechtold nam stelling om zijn mediabeschermers uit de wind te houden. Hij deed gelukkig ook nog wat voor zijn kiezerssegment. €4.5 miljard voor onderwijs. Voor kleinere klassen en meer onderwijzers/docenten. €10 miljard lastenverlichting voor alle werkenden! Sinterpechtold is nog steeds in Nederland. Weliswaar zonder Zwarte Piet.

Een aantal lijsttrekkers gebruikt het getal €2 miljard als binnentrekker. VVD wil €2 miljard beschikbaar stellen voor het verbeteren van de zorg in verpleegtehuizen. Maar… stelt de VVD-lijsttrekker ferm, “Het is geen belofte, want het hangt af van de formatie en wat de verpleeghuizen nodig hebben. Het is wel onze inzet”. Omdat die toezegging twee nooduitgangen heeft – formatie en de wens van het verpleegtehuis – zal de man die woorden op de eerste dag van een formatie snel vergeten. Het verleidde de lijsttrekker van het CDA tot de term Flipflop-Rutte en dat klinkt beter dan Teflon Mark of Vleesgeworden Pinocchio. De VVD-minister van Defensie riep begin 2016 dapper dat het budget met € 2 miljard moest worden opgetast om op het gemiddelde van 1,43% BBP te komen. Daarna niets meer over gehoord en werd in een weliswaar langzamer tempo doorbezuinigd.

Het CDA wil diezelfde €2 miljard wel als extraatje naar Defensie toeschuiven voor moderne technieken (technologieën bedoelt hij natuurlijk), onbemande vliegtuigjes en om de krijgsmacht bij de tijd te brengen. Uit zijn woorden kan worden vastgesteld dat Buma een heel slechte souffleur moet hebben gehad. Vliegtuigjes en bij de tijd brengen. Waar heeft de man het over? Ferm gaat de CDA-voortrekker door. In de komende regeerperiode van 4 jaar moet het defensiebudget worden opgestuwd naar 1,4% BBP (bruto: 0,8% netto). Is het netto- of brutogetal het uitgangspunt, meneer Buma? In het nettoverhaal betekent dat bij een defensiebudget van rond € 8 miljard een verhoging van 45% of bijna € 4 miljard; in het brutoverhaal een verhoging van 14% of €1.1 miljard. Nogal een verschil. Volgens de CDA-voorman wordt daarmee een duidelijke stap naar de 2% BBP gezet! Washington zal niet onder de indruk zijn, het gros van de experts krabt zich achter de oren en in het Kremlin vallen ze schuddebuikend van hun stoel.

De PvdA trekt €400 miljoen uit voor armoedebestrijding van mensen die moeilijk kunnen rondkomen; €300 extra voor ouderenzorg en €2,5 miljard voor hogere salarissen en een lagere werkdruk in de zorg, €700 miljoen voor een flexibele AOW-leeftijd. Asscher heeft dus niets geleerd van het fiasco met zijn banenplan, waarmee hij een oplopende werkeloosheid wilde bestrijden. Met een subsidiebedrag van €600 miljoen[i] financierde hij banenplannen in 24 sectoren. “Uitgummen en opnieuw beginnen” luidde het commentaar in december 2016. De regering deed overigens dapper mee aan die oplopende werkloosheid door o.m. 100.000 banen in de zorgsector weg te bezuinigen.

GroenLinks en SP lijken iets bescheidener te zijn in het uitgeven van nog niet verdiend geld. GroenLinks wil slechts € 1,7 miljard uittrekken om meer handen aan bed te krijgen in de zorg en omdat Klaver zo begaan is met het actieve arbeidssegment van de samenleving belooft hij 27 miljard aan lagere belastingen op werk en inkomen. De rest moet maar zien hoe ze rondkomen. De SP verwacht haar oude stokpaardje waar te kunnen maken: het terugbrengen van de AOW-leeftijd naar 65 jaar. Kosten: ruim 12 miljard euro per jaar, maar de partij van Emile Roemer heeft dat weten te vinden.

Het CBP mag de beloftes doorrekenen op haalbaarheid en een antwoord geven op de vraag wie dat betaalt. Belastingverlaging voor mensen die werken, betekent of bezuinigen op overheidsuitgaven, of belastingverhoging voor andere groepen, of een hoger begrotingstekort. Het komende kabinet zal buffers moeten opbouwen om eventuele nieuwe economische dipjes gemakkelijker te kunnen opvangen. Hoe het ook wordt gedraaid, de belasting betaler draait op voor de mooie beloften.

De politiek is de kunst zich van de mensen te bedienen door hen te doen geloven dat men hen dient (Louis Dumur, dichter en toneelschrijver)

Niet verrassend dat de politieke elite ineens geld wil vrijmaken voor sectoren die het laatste decennia het meest te lijden hebben gehad van opvolgende bezuinigingsrondes. Kijkend naar de ongelooflijke wanorde bij zorg, defensie en onderwijs zullen inspanningen in de komende periode nog steeds niet het gewenste resultaat brengen. Daarvoor zijn de drie kernsectoren te diep in het slop geraakt en zij noch aan de wettelijke eisen noch aan de eisen van de samenleving beantwoorden. De verzamelde politieke partijen in de Tweede Kamer hebben er met hun neus op gezeten en het allemaal laten gebeuren. Niet verwonderlijk dat het wantrouwen in een politicus mede door het aanhoren van halve waarheden en hele leugens tot beneden het vriespunt is gedaald.

Was het ruim vier jaar geleden tijdens de verkiezingscampagne voor de Tweede Kamer tijd voor bezuinigen voor vrijwel alle politieke partijen van links tot rechts, inclusief PVV en SP. Nu is het tijd om te investeren en extra uit te geven, vinden partijen van links tot rechts. Wensputten en collectebussen geplaatst en gedragen door holle vaten: het is niet wat je een hoog ontwikkeld land toewenst. Helaas zijn dat de symbolen geworden van een voortdurend politiek correcte denkende politieke elites.

———————————————————-

[i] De helft financieren Vakbonden en Werkgevers.